امروزه با پیشرفت در زمینه تجهیزات سونوگرافی دام و تجهیزات پزشکی، استفاده از ابزارهای تشخیصی کم تهاجمی به طور فزاینده ای مورد استقبال قرار گرفته است. یکی از تجهیزاتی که بیش از همه مورد توجه متخصصان پزشکی قرار می گیرد، دستگاه های سونوگرافی هستند که به دلیل ایمنی برای معاینه اندام های داخلی مورد استفاده قرار می گیرند.

در ادامه در مورد دستگاه سونوگرافی دامپزشکی بیشتر آشنا می شوید.

از اوایل دهه 1980، سونوگرافی یک روش منحصر به فرد در دامپزشکی در نظر گرفته می شد. استفاده از سونوگرافی برای بررسی وضعیت حیوانات بیمار و بیماری های دام روز به روز در حال افزایش است.

در بیمارستان های دامپزشکی شهرهای بزرگ از دستگاه های سونوگرافی ثابت یا دستگاه های سونوگرافی قابل حمل استفاده می شود. در دهه گذشته، استفاده از دستگاه های سونوگرافی قابل حمل به تدریج در تشخیص بالینی دامپزشکی رایج شده است.

دستگاه سونوگرافی دامپزشکی یکی از تجهیزات مهم در دامپزشکی و یک مزیت بزرگ برای دامپزشکان است. با توجه به اینکه حیوان قادر به شرح سابقه و اعلام بیماری خود نیست، دامپزشک برای آگاهی از مشکلات و شروع درمان نیاز به تصویری از فضای داخلی بدن دام دارد. با دستگاه های سونوگرافی، دامپزشک قادر خواهد بود از داخل بدن حیواناتی مانند گاو، گوسفند، اسب، بز، سگ و گربه تصویربرداری کند.

سونوگرافی دامپزشکی که معمولاً برای تشخیص بیماری ها استفاده می شود، دستگاهی است که از امواج فراصوت یا امواج مافوق صوت با فرکانس 1.5 تا 15 مگاهرتز استفاده می کند.

این اشعه ها کاملا بی خطر هستند و می توان به طور مکرر و در زمان های مختلف برای تشخیص بیماری های حیوانات کوچک و ارائه تصاویر مناسب از بدن حیوان استفاده کرد.

البته انجام سونوگرافی برای یک حیوان خانگی می تواند کمی ناراحت کننده باشد، اما می توان از یک آرام بخش خفیف استفاده کرد تا بیمار را آرام کند تا بی حرکت بماند.

عملکرد دستگاه سونوگرافی دامپزشکی به این صورت است که پروب دستگاه امواج فراصوت را به قسمت مورد نظر بدن حیوان ارسال می کند و سرعت و شدت این امواج پس از تماس با اعضای داخل بدن تغییر می کند.

سپس این شدت در امواج برگشتی اندازه گیری می شود و از طریق این اندازه گیری اجزای داخل بدن، شکل و ترکیب آنها مشخص می شود. در واقع، امواج تابش شده اولتراسوند در تماس با بافت جامد، مایع یا متراکم به طور متفاوتی منعکس می شوند و تفاوت فاصله، شکل و نوع بافت را نشان می دهند.

قبل از قرار دادن پروب دستگاه روی بدن، لازم است از ژل مخصوص روی پوست حیوان استفاده شود. استفاده از این ژل به این دلیل است که تفاوت امپدانس هوا و بافت های بدن باعث تغییر سرعت صوت می شود که بر دقت تصویر ایجاد شده تاثیر می گذارد.

بهترین دستگاه سونوگرافی دامپزشکی

بهترین دستگاه سونوگرافی دامپزشکی چیست و ساخت کدام کشور است؟ پاسخ به سوال کمی سخت است زیرا کاملا به نیاز و میزان بودجه ای که برای خرید دستگاه سونوگرافی حیوانات خانگی در نظر گرفته اید بستگی دارد.

امروزه می توانید دستگاه سونوگرافی را با هزینه بسیار کمتری نسبت به گذشته خریداری کنید اما قبل از خرید دستگاه سونوگرافی دامپزشکی به سوالات زیر پاسخ دهید تا بهترین انتخاب را در هنگام خرید دستگاه سونوگرافی برای حیوانات داشته باشید.

• از چه نوع حیواناتی سونوگرافی انجام می دهید؟

پاسخ به این سوال بسیار مهم است. اگر حیوانات سبک یا حیواناتی مانند سگ یا گربه را اسکن کنید، دستگاه سونوگرافی دام سبک وجود دارد و اگر حیوانات سنگین مانند اسب و گاو را اسکن کنید، سونوگرافی دام سنگین وجود دارد.

سیستم سونوگرافی دام سنگین

برای سونوگرافی حیوانات سنگین نیاز به یک دستگاه سونوگرافی قابل حمل دارید و بسیار مهم است که این دستگاه عمق نفوذ بالایی داشته باشد زیرا حیوان سنگین بزرگ است و عمق نفوذ پروب دستگاه اولتراسونیک شما و فرکانس پروب شما باید بیشتر باشد.

همچنین در سونوگرافی گاوهای سنگین نیاز به پروب های خطی اندورکتال دارید تا بتوانید اسکن های بهتری انجام دهید. البته پروب کانوکس شما باید عمق نفوذ مناسبی نیز داشته باشد که بسیار به نوع و فرکانس انتخابی شما در هنگام خرید اسکنر اولتراسوند دام بستگی دارد.

نکته بعدی که در خرید دستگاه اولتراسونیک دام سنگین باید به آن توجه کرد این است که هر چه دستگاه مقاوم تر باشد و بدنه آن در برابر ضربه و نفوذ آب مقاوم باشد، این سونوگرافی واحد برای کار شما مناسب تر است.

دستگاه سونوگرافی دام سبک

سونوگرافی دامپزشکی برای حیوانات کم وزن و کوچک امروزه بسیار کاربردی تر شده است و در اکثر کلینیک های دامپزشکی استفاده می شود.

معمولاً اسکنرهای اولتراسوند حیوانات خانگی از نوع قابل حملی انتخاب می شوند که فضای کمتری را اشغال می کند و به راحتی قابل جابجایی است، اما گاهی اوقات مرکز درمان ترجیح می دهد دستگاهی مبله بسیار متفاوت از یکدیگر تهیه کند. در واقع، دستگاه های همراه بادوام تر از دستگاه های دستی هستند و همچنین قدرت پردازش بیشتری دارند.

البته یک دستگاه سونوگرافی دامپزشکی قابل حمل وجود دارد که کیفیت بسیار بالایی دارد و می تواند با دستگاه سونوگرافی عرضه شده رقابت کند، اما در مراکز دامپزشکی توصیه می شود از دستگاه های سونوگرافی پرتابل استفاده شود زیرا به راحتی قابل جابجایی هستند و قابلیت مانور اطلاعات بیشتری را ارائه می دهد.

اجزای دستگاه سونوگرافی

این دستگاه از قسمت های زیر تشکیل شده است:

•     منبع تغذیه
•     نمایشگر ویژه برای نمایش اطلاعات اندازه گیری شده
•        پروب دارای انواع کانوکس، خطی و ترانس واژینال می باشد. پروب خطی برای بررسی های سطحی با عمق کمتر استفاده می شود. در حالی که پروب Kanox برای تشخیص در بافت‌های عمیق‌تر در نظر گرفته شده است.

سونوگرافی دام باید دقت تصویربرداری بالایی داشته باشد و صدا تولید نکند. همچنین لازم است تصویر ایجاد شده یکنواخت باشد و قسمت های مختلف بافت را به وضوح نشان دهد.

لازم به ذکر است که مهارت سونوگرافیک در ایجاد تصویر مناسب موثر است زیرا باید بتواند پروب دستگاه را در بهترین موقعیت و بهترین زاویه قرار دهد تا داخل بدن بیمار را به خوبی ببیند.

تصاویر تولید شده توسط سیستم اولتراسوند معمولا سیاه و سفید هستند اما در مدل های پیشرفته تر تصاویر رنگی و 3 یا 4 بعدی نیز نمایش داده می شود.

اگرچه روش های تصویربرداری با کیفیت بهتری نسبت به سونوگرافی وجود دارد، اما این روش هزینه کمتر و خطر کمتری برای حیوان دارد و کاملا غیر تهاجمی است.

کاربردهای دستگاه سونوگرافی دامپزشکی

دستگاه های سونوگرافی حیوانی برای کاربردهایی مانند تشخیص بارداری، تعیین جنسیت، دوقلوزایی، اختلالات تخمدان، اختلالات رحمی، تشخیص زودهنگام بارداری در گاو و اسب، تشخیص کیست های سرطانی و تومورهای تخمدان، عفونت های رحمی، پیشگیری، درمان و کنترل بیماری های متابولیک. مانند کتوز، کبد چرب، هیپوکلسمی، مدیریت گاوهای غیر آبستن، ارزیابی گله برای وضعیت اصلاح نژاد، مدیریت خرید و فروش دام دارد.

انواع دستگاه های سونوگرافی دامپزشکی

• دستگاه سونوگرافی مبله

دستگاه های سونوگرافی مبله مجهز به صفحه کلید، مانیتور بزرگ و کنسول هستند. از این دستگاه ها برای تصویربرداری تخصصی در کلینیک های دامپزشکی استفاده می شود.

این دستگاه ها به دلیل اندازه، ابعاد و وزن زیاد قابل حمل نیستند. بنابراین خرید این دستگاه ها به دلیل قیمت بسیار بالا برای استفاده در دامپزشکی توصیه نمی شود.

استفاده از دستگاه سونوگرافی ارائه شده برای کلینیک هایی که اغلب سونوگرافی سگ و گربه انجام می شود، توصیه می شود. قیمت این دستگاه های اولتراسونیک بسیار بالاست.

• دستگاه سونوگرافی قابل حمل

دستگاه های سونوگرافی قابل حمل وزن کمتری نسبت به دستگاه های سونوگرافی عرضه شده دارند، بنابراین حمل و نقل آنها آسان تر است.

برخی از دستگاه های قابل حمل به اندازه یک لپ تاپ هستند و ممکن است باتری داشته باشند یا نداشته باشند. گروهی از دستگاه های سونوگرافی قابل حمل بسیار سبک و کوچک هستند که به آنها پرتابل می گویند.

• دستگاه سونوگرافی قابل حمل هندهلد

دستگاه های سونوگرافی قابل حمل هندهلد حدود 400 تا 600 گرم وزن دارند و به عنوان دستگاه های سونوگرافی قابل حمل فوق العاده کوچک، دستگاه های سونوگرافی متحرک، دستگاه های سونوگرافی جیبی و دستگاه های سونوگرافی شخصی شناخته می شوند.

این دستگاه ها مانند تلفن همراه در جیب جا می شوند. دستگاه های سونوگرافی قابل حمل جمع و جور هستند و با باتری کار می کنند. دستگاه های سونوگرافی دستی برای بررسی دام های سبک و سنگین مناسب در نظر گرفته می شوند.

عوامل موثر بر قیمت دستگاه سونوگرافی دامپزشکی

•     برند دستگاه
•     تعداد پروب و لوازم جانبی
•     تکنولوژی مورد استفاده در ساخت دستگاه
•     کاربر برای تصویربرداری طراحی شده است
•     امکانات و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری

نکات خرید دستگاه سونوگرافی دامپزشکی

دستگاه های سونوگرافی دامپزشکی برای اهداف تشخیصی به بازار عرضه شده اند و برای درمان در نظر گرفته نشده اند. پروب یکی از اجزای اصلی سیستم اولتراسوند حیوانات است.

کاوشگر اولتراسوند با ارسال امواج اولتراسوند به بدن حیوان و دریافت موج برگشتی آنها تصویری از بدن حیوان ایجاد می کند. این امواج توسط پردازنده بسیار قدرتمند دستگاه به تصویر تبدیل می شوند که روی صفحه نمایش یا مانیتور اسکنر اولتراسوند قابل مشاهده است.

بنابراین یکی از معیارهایی که در خرید دستگاه سونوگرافی دامپزشکی باید در نظر گرفت، پروب دستگاه و فرکانس تحت پوشش آن است. هر پروب با فرکانس خاصی کار می کند. بنابراین دقت دستگاه سونوگرافی حیوانات به پارامترهای مختلفی بستگی دارد.

این پارامترها می توانند تاثیر مستقیمی بر خرید یا فروش تجهیزات سونوگرافی دامپزشکی داشته باشند. دامپزشکان توجه داشته باشند که هنگام خرید دستگاه سونوگرافی گاو یا گوسفند نیازی به صرف هزینه زیاد نیست. قیمت دستگاه سونوگرافی دام بالا لزوماً به این معنی نیست که برای کاربر بهتر است.

سخن آخر

انواع دستگاه سونوگرافی دامپزشکی در بازار تجهیزات دامپزشکی ایران عرضه می شود. هنگام خرید این دستگاه باید دقت کنید که دقت دستگاه بالا باشد و نویز نداشته باشد. همچنین بسته به نوع کاربرد، مدل ثابت یا قابل حمل را انتخاب کنید.